تحلیل شخصیت پری در قصه های محلی فارس (موردپژوهی: قصه های تیله مار، دختر ماه و ستاره و دختر نارنج و ترنج)

Authors

عاطفه امیری

دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان فرشید سادات شریفی

دکترای زبان و ادبیات فارسی

abstract

قصه های پریان، قصه هایی است که در آنها حوادث و ماجراهایی غیرعادی اتفاق می افتد. در این قصه ها قهرمان که معمولاً دختری فقیر و برخوردار از زیبا یی و نیکویی است، به دنبال ماجراهایی که در قصه برایش اتفاق می افتد به دلیل سیرت نیکو و نیک اندیشی از ویژگی هایی بهره مند می شود و در پایان قصه با شاهزاده ازدواج می کند. این قصه ها قرن هاست که سینه به سینه نقل شده و در دورۀ معاصر محققان و پژوهندگان ادبیات عامیانه آنها را گرد آورده و برای تحلیل در دسترس پژوهشگران قرار داده اند.در این مقاله سه قصه با بن­مایه های مشترک از قصه های پریان در منطقۀ فارس انتخاب شده­اند. دختران این قصه ها قهرمانان پیش­برندۀ قصه و دارای ویژگی های پری گونگی­اند؛ برخی از خویشکاری های پریان را پذیرفته­ و در قصه ها به صورت نمادین و یا با جایگشت هایی نشان داده شده­اند. در سطح دوم قصه می توان این شخصیت های پری گونه را همان ایزدبانوان باروری و زایش در جوامع کهن کشاورزی دانست. هدف مقاله رسیدن به الگوی مشترک میان سه قصه است. این سه قصه دارای بن مایه های مشترکی هستند و به این علت که به یک منطقه (استان فارس) تعلق دارند،گمان می رود که پاره های پراکندۀ یک اسطورۀ قدیمی، یعنی همان ایزدبانوی باروری و زایش را به طور نمادین در چند قصه نشان می دهند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل شخصیت پری در قصه‌های محلی فارس (موردپژوهی: قصه‌های تیله مار، دختر ماه و ستاره و دختر نارنج و ترنج)

قصه‌های پریان، قصه‌هایی است که در آنها حوادث و ماجراهایی غیرعادی اتفاق می‌افتد. در این قصه‌ها قهرمان که معمولاً دختری فقیر و برخوردار از زیبا‌یی و نیکویی است، به دنبال ماجراهایی که در قصه برایش اتفاق می‌افتد به دلیل سیرت نیکو و نیک اندیشی از ویژگی‌هایی بهره مند می‌شود و در پایان قصه با شاهزاده ازدواج می‌کند. این قصه‌ها قرن هاست که سینه به سینه نقل شده و در دورۀ معاصر محققان و پژوهندگان ادبیات عا...

full text

ریخت‌شناسی و تحلیل اسطوره‌ای قصه عامیانه دختر و درخت کنار

قصه‌های عامیانه بخش مهمی از فرهنگ عامه را تشکیل می‌دهند که به دلیل دربرداشتن گنجینه عظیمی از دانش فرهنگی از ارزش بالایی برخوردار هستند؛ به ویژه آن دسته که هنوز به صورت شفاهی توسط مردم روایت می‌شوند، بستری مناسب برای مطالعه بن مایه‌های اسطوره‌ای فرهنگ یک منطقه و نیز بررسی کهن‌الگوهای جمعی و قومی را فراهم می‌سازند. دست یافتن به الگویی کلی برای بررسی قصه‌ها در صورت پژوهش عمیق و علمی در داده‌های گر...

full text

نقد اسطوره شناسی دختر نارنج و ترنج

قصة دختر نارنج و ترنج، یکی از قصه¬های مشهور ایرانی است که ده¬ها روایت از آن در دست است.این قصه با کد جهانی 408 ثبت و شناخته شده است. قصة دختر نارنج و ترنج قصه ای با بن مایه های اسطوره ای است. بن مایه ی مرگ و باززایی معشوق یا همسر شاهزاده که در دل میوه ها جای دارد، یادآور اسطوره ی ایزد گیاهی یا شهید شونده است. نشانه هایی چون حضور اسب، موهای بلند دختر و پیوندش با آب، گواهی دیگر بر ارتباط این قصه ...

full text

بن‌مایة اسطوره‌ای مشترک میان زن‌فرشتگان میوه‌زاد رسالةالغفران و دختران نارنج در قصّة دختر نارنج و ترنج

چکیده «رسالة‌الغفران» اثر أبوالعلاء معرّی ادیب نامدار عرب، شرح سفری خیالی به جهان دیگر است. ابن‌قارح، قهرمان این سفرنامه که به بهشت راه یافته، به باغ میوه‌ای راهنمایی می‌شود که با چیدن و شکافتن میوه‌های درختان باغ، دختران پریچهره از دل آن زاده می‌شوند. این صحنه یادآور «دختر نارنج» در قصّة عامیانة «دختر نارنج و ترنج» است که در آن شاهزادة عاشق، نارنج را چیده و می‌شکافد و دختر زیبارو از آن بیرون می‌...

full text

قصه¬های قرآن از منظر شخصیت¬پردازی

چکیده    داستان به عنوان یک شکل ادبی و هنری دارای شکل هندسی خاصی است که آن را از دیگر اشکال ادبی مانند قصیده، خطبه، مقاله و... متمایز می­سازد. معمولأ یک داستان هنری از این عناصر تشکیل شده است: طرح و پی­رنگ، شخصیت وشخصیت­پردازی، کشمکش، گفتگو، صحنه و صحنه­پردازی (زمان و مکان)، زاویه ­دید و درون­مایه. از میان این عناصر دو عنصر شخصیت­پردازی و گفتگو، رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ بطوری­که نخستین...

full text

سیمای پری و زنان پری وار در قصه های عامیانه ی هرمزگان

در پژوهش حاضر تلاش شده «سیمای پری و زنان پری­ وار» در قصه­ های عامیانه­ ی هرمزگان بررسی و تحلیل شود. قصه­ ها و افسانه­ های عامیانه­ ی هرمزگان مانند بقیه­ ی اجزای فرهنگ عامه انباشته از بن مایه­ های اساطیری متنوع و مملو از باورها و آیین­های کهن اقوام است. در نتیجه این ظرفیت را دارد که از منابع مهم شناخت فرهنگ و اندیشه­ ی ایرانی، مردم شناسی، جامعه شناسی و به طور کلی مطالعات فرهنگی مورد استفاده...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادبیات و زبانهای محلی ایران زمین

جلد ۶، شماره ۴، صفحات ۱-۱۷

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023